Güzellik Sokaktadır! - Mehmet T.

'68 hareketleri ve başkaldırı aracı olarak afiş
Düzen dışı, düzen karşıtı, düzen içi her türlü toplumsal hareket ve reklamcılar grafik sanatlarını kullanıyor. Muhalif olma iddiası taşıyanl afiş, poster ya da pankartlara bakarak egemen olandan ayrışıp ayrışmadığını tartışmak belki mümkün ancak bu konuda ciddi bir tartışma yürümüyor. Böyle bir tartışmanın bir dizi alternatif deneyimin üzerinden uzun yıllar geçmişken ve bu deneyimler kitaplaştırılmışken yapılması anlamlı görünüyor. Ama önce deneyimler..

Birlikte Güçlüyüz! ( 'We Are the Power')

Yılmaz Aysan’ın derlediği ‘68 Afişleri - ODTÜ Devrimci Afiş Atölyesinin Öyküsü ilk basımını Mayıs 2008 yılında yapmıştı. Şimdi de yurtdışından benzer bir dönemden benzer bir deneyimin kitabı yayınlandı. Johan Kugelberg ve Philippe Vermès’in editörlüğünde yayınlanan Güzellik Sokaktadır: Paris Mayıs ’68 Başkaldırısının Görsel Kaydı [Beauty is in the Street: A Visual Record of the May '68 Paris Uprising]. Philippe Vermes kitapta anlatılan Halk Atölyesi’nde [Atelier Populaire] doğrudan yer almış biri.

'68 Afişleri - Yılmaz Aysan

Her iki kitap da afişlerin güçlü bir anlatım aracı olduğu ve son derece birleştirici bir rol oynadığı dönemde güçlü toplumsal hareketlenme içerisinde ve onun bir parçası olarak yaşanmış deneyimleri anlatıyor.

'68'den bugüne öğrenci hareketleri 
2008 yılı ‘68’in kırkıncı yılı çeşitli nostaljik anmalara konu oldu. Ancak aradan geçen 3 yılda dünya ekonomik krizi sonucu ortaya çıkan önlemlere tepki olarak yüzbinlerce öğrenci birçok ülkede harcamaları kısma politikalarına karşı sokakları doldurdu ve üniversiteleri işgal etti. Ülkemizde de öğrencilerin yaygın yumurta eylemleri medyada ’68 benzetmeleri ile tartışıldı. ’68 deneyimi artık bir nostalji konusu olmaktan çıkıp bir süreklilik ve kopuş içerisinde ele alınabilir hale geldi.

Paris '68 ve Halk Atölyesi: Güzellik sokaktadır

Güzellik Sokaktadır (Beauty is in the street)

Arkadaşları polisle çatışır ve milyonlarca işçi genel greve giderken, Güzel Sanatlar öğrencileri baskı makinelerine el koyup okullarını başkaldırının propaganda merkezine çevirdi. Elinde copu ve kaskı ile “toplum” polisi sömürü ile eşanlamlı hale geldi.


Buna karşılık elindeki parke taşını fırlatan uzun saçlı öğrenci direnişi sembolize ediyordu ve afişte “Güzellik Sokaktadır” yazıyordu. Öğrenciler afiş üretim merkezi haline getirdikleri yere “Halk Atölyesi” ismini verdiler ve ayrıcalıklı burjuva sanat dünyasını reddettiler çünkü gerçek hayat sürüyordu ve daha hızlı afiş üretmek üzere ipek baskı tekniğine geçtiler ki ODTÜ’lüler de aynı dönemde aynı tekniği tercih etmişlerdi. Böylece bir gecede binlerce afiş üretebiliyorlardı. Afişleri sanat eseri olarak değil silah ve araç olarak nitelendiriyorlardı. 1969 yılında afişleri içeren kitaba Halk Atölyesi’nin yazdığı önsözde, “afişleri dekoratif amaçlarla kullanmak, burjuva kültür kurumlarında sergilemek ya da estetik objeler olarak değerlendirmek işlevlerini ve etkilerini azaltır” diyorlardı.

Mücadele sürüyor (The struggle continues)

'68 döneminin ifade aracı olarak afişler
Afişlerin ortak özellikleri; kısa ifadeler, grevdeki gazetelerden gelen kağıtlar üzerine tek renk basılmaları, koyu renkleri ve çarpıcı sloganları.

Günümüz ve sonrası
Yıl 2011. Avrupa’da ve dünyada ’68 hareketini aşan sayıda ve yaygınlıkta kitlesel protestolar ve işgaller sonrasında bu dönemin akılda kalıcı afişlerinden söz edebilir miyiz, günümüzde afişlerin rolü geçmişten farklı mı gibi sorularla tartışmayı sürdürmek gerekli görünüyor.

Posted by Halksanat on 06:33. Filed under 1968, afiş, dünya, güzel sanatlar, haber, manşet, yazıçeviri . You can follow any responses to this entry through the RSS 2.0