MADDE- IŞIK II sergisi ve gözlemleri - Sıla Burcu Başarır

Geçtiğimiz yıl ilkini gözlemleme fırsatını bulduğum 1. Madde ışık sergisinden aklımda kalan en ilgi çeken çalışmalar Matrix adlı yeşil led aydınlatmalarla ve dört yanı ayna kaplı bir mekanla gerçekleştirilen deneyimdi. İkincisine de aynı heyecanı yaşatacağı beklentisiyle gittim ve beklentimi fazlasıyla karşıladı. Bu nedenle paylaşmak gereğini hissettim. Sergiyi gezerken anlamlandıramadığım pek çok çalışmayı broşürünü inceleyerek hazmettim diyebilirim; onlar haricindekiler ise daha çok duyularıma hitap eden ve herkese farklı şekillerde hitap edebileceğini düşündüğüm çalışmalardı.

Serginin 3 teması var; ‘immersiyon’, ‘fiziksel sanallık’ ve ‘madde ve ışık’.

İmmersiyon teması altında yer alan çalışmalardan biri Kurt Henschlager’in HIVE (2011) adlı çalışması . HIVE, 3 boyutlu bir video çalışması ve izleyici karanlık bir koridordan ilerleyerek perdede bir girdap halinde dönen insan figürleri ile karşılaşıyor. Bu figürler sürekli aynı hareketi tekrar etmiyor; gerçek zamanlı olarak bir bilgisayar tarafından rastgele biçimler ve yörüngeler alıyorlar. (Karanlık bir odanın ortasında hareket eden hayaletleri izlemek insanın bir korku filminin içine düşmüş gibi hissetmesine neden olabiliyor özellikle benim gibi çabuk etkilenen bir izleyici ise .)

Bu temadaki diğer bir çalışma ise [The User] ‘ın ‘Nokta Vuruşlu Yazıcı İçin Dörtlü’ (2004) adlı çalışması. Bu çalışma görsellikten çok duyusal bir hitaba sahip. Enstümanları 90’lı yılların sonlarında kullanılan nokta vuruşlu yazıcılardan oluşan bir müzik kompozisyonu olan bu sergi gelişme ve eskimeye bakışımızı irdeliyor. Bense kendi açımdan bir ofis ortamındaymış gibi hissediyorum ve hayalimde birden ofiste çalışan insanların bu müziği oluşturup dansetmeye başladıkları bir müzikal beliriyor. Tabii bu benim deneyimim!

Serginin ikinci teması ‘Fiziksel Sanallık’ taki yapıtlardan ilki, önceki Madde Işık sergisine de katılmış olan Christian Partos’un VISP (2000) adlı eseri – ki kendisi bu sergideki favorim oluyor-. VISP tıpkı HIVE gibi karanlık bir odada yer alıyor fakat bu sefer 3 boyutlu gözlüklere ihtiyacımız yok; Partos ‘un çalışması çok basit gereçlerle hazırlanmış 3 boyutlu bir deneyimi bize sunuyor.

5 ışıklı kablo, 10 metrelik atlama ipi ve LED aydıtlatma gereçlerinin yanıp sönme kabiliyetlerini kullanan sanatçı, sürekli hareket halinde dönerek 3 boyutlu bir şekil elde etmiş. Bu hareketin içerisinde kimi zaman ışık hızına ulaşan gemilerin uzay boşluğunda yıldızlardan oluşan manzarasını kimi zaman ışık yağmurunu canlandırdım. Herkesin kendine göre betimlemeleri olacağından eminim. VISP daha önce Hannover’de gerçekleştirilen Expo 2000’de İsveç Pavyonu için gerçekleştirilmiş.

Aynı temada bulunan ‘Geçmiş Şeylerin Görünmeyen Biçimi’ adlı seriden iki çalışma ART-COM adı altında üreten Joachim Sauter ve Dirk Lüsebrink’e ait. Bu iki çalışma içerisinde farklı nitelikler barındırıyor; nesneler, heykeller, mimari yapılar. Temelde kameranın hareketlerini nesneye dönüştüren bir süreçle oluşturulan çalışmalar Şangay Modern Sanat Müzesi ve Martin-Gropius-Bau mekanları kullanılarak oluşturulmuş. Kameraya çekilen bu mekanların kaydedilen görüntülerinden maketler ve animasyonlar elde edilmiş. Mesleğim olan mimarlık açısından ele aldığım çalışmayı incelerken işlemin nasıl yapıldığı meselesi daha çok çözmeye çalıştığım soruydu; bu yöntemle tasarladığım bir yapıyı sunmanın ne kadar heyecan verici olabileceğini düşündüğüm için olsa gerek.

Bu temada ayrıca Julien Maire’in dört yapıtı bulunuyor. Bunlardan biri ‘Patlayan Kamera’ (2007). Maire bu yapıtta 11 Eylül’den iki gün önce patlayan bir kamera kullanılarak gerçekleştirilen intihar saldırısından etkilenmiş ve Maire’e göre kullanılan bu kamera tahrip olmuş bir halde çalışmaya devam ediyor; son altı yıldır bir savaş filmi çekiyor.Diğer bir çalışması ise ‘düşük çözünürlüklü sinema- bellek düzlemi’(2009) adı ile oluşturduğu biraz karmaşık bir deneme. Amaçladığı şey aslında ne video ne de tek bir görüntü karesi olan, iki yöntemin de bir arada çalıştığı bir kompozit yöntem. Yine Maire’e ait başka bir çalışma da ‘Flip-Dots Mirror’ (2011).Bu çalışma bir fotoğrafı bilgisayarla kontrol edilen aynalarla piksellere ayırıyor ve fotoğraftaki kalabalığın içindeki insanları izole ediyor. Maire’e ait son çalışma ise ‘enstantaneler’(1998) adlı çalışması.Bu çalışmada ise su damlasının hareketlerini projeksiyon ile gösterirken ışığın fiziksel içeriğini anlatmaya çalışmış.

Son tema olan ‘ Madde ve Işık’ iki çalışma içeriyor. Bunlardan biri 5. Katta serginin ilk karşılaştığımız parçası olan ‘Amber’ (2006) adlı çalışma. Li Hui’ye ait bu çalışmada sanatçı akrilik reçineden bir heykel oluşturmuş. Yarı şeffaf bu heykelin dış yüzeyi son model bir araba biçimindeyken led ışıklarla aydınlatılan iç katmanlarında tarih öncesi çağlardan bir yaratığın iskelet biçimi beliriyor. Geçmiş ve şimdiki zamanın bir araya getirildiği bu çalışmada Hui Çinlilerin zamanı durağan algılayan bakışını irdeliyor.Bu düşünceler sonucunda ise Işık ve madde ile yapılan etkileyici bir heykel meydana geliyor. 

Temanın son çalışması ise Jean Michel Bruyere’in ‘Sosyal Yardım’ (2011) adlı eseri. Borusanın galeri boşluklu iki katına özel olarak üretilen bu eser şu ifadelerle anlatılmış ‘Sosyal Yardım size projelerinizde veya hayatın zorluklarında size mali destek sunarak çalışmalarınızda size yardımcı olur ya da emrinize hazırdır. Sosyal yardım : Bu işe yarıyor!’

Sonuç olarak İstiklal Caddemizde bu yaz sıcağında gezerken gününüzün içine gündelik olmayan bir şeyler katmak için bu sergi oldukça ilginç şeyler içeriyor diyebilirim . İyi eğlenceler !

Madde Işık II

Küratör: Richard Castelli

Mekan: Borusan Müzik Evi

Adres: İstiklal Caddesi Orhan Adli Apaydın Sokak No:1 Beyoğlu

Ziyaret Saatleri: Pazartesi hariç her gün 11.00 – 19.00 arası.

Sergi ücreti: Ücretsiz